Autistisch en toch naar havo/vwo
door Toon Kolkman
ENSCHEDE - Mogelijk al in het schooljaar 2008/2009 maar anders zeker in het schooljaar daarop heeft Twente een school, waar leerlingen met autisme een diploma vmbo-t, havo of vwo kunnen halen.
Zie ook:
Autisme komt vooral bij jongens voor
Vroeger zaten ze in de klas vooraan
VORIGE STARTSTOPVOLGENDE
Overleg hierover tussen de scholengemeenschappen voor regulier voortgezet onderwijs en scholen voor voortgezet speciaal onderwijs is vrijwel afgerond. Op dit moment telt ons land acht locaties waar autisten onderwijs op dit theoretische niveau met een diploma kunnen afronden. Twente is nog een witte vlek.
“Het maakt me niet uit waar de school komt in Twente, áls die er maar komt,” zegt Joke van Driel, directeur van de afdeling speciaal basisonderwijs van Het Mozaïek in Enschede. Ze verwacht dat een dergelijke school met één of twee eerstejaars- en tweedejaarsklassen plus oudere groepen kan beginnen. Er zijn volgens haar te veel leerlingen die nu buiten de boot vallen, onder hun niveau presteren of tijdens een examen afhaken door een autistische stoornis.
De afdeling voortgezet speciaal onderwijs (vso) van Het Mozaïek in Enschede - in een half jaar van minder dan 20 naar 46 leerlingen gegroeid - kent nu al wel een groep die is ingedeeld voor vmbo-t, havo en vwo. Eindonderwijs is echter niet mogelijk. Dan moet de leerlingen of naar een school buiten de regio, of naar een gewone scholengemeenschap. Soms lukt dat, vaker haakt een kind af. “ Er is behoefte aan een havo/vwo voor kinderen die een duidelijke structuur nodig hebben. Het onderwijs gaat steeds meer uit van zelfstandig werken, van projectonderwijs. Een groep kinderen kan zich in die voor hen verwarrende school niet handhaven,” meent Arjan Wagenvoort, directeur van de vso-tak in Enschede.
Het Mozaïek, gericht op autisten met gedragsproblemen, trekt bij de plannen samen op met Het Maatman (kinderen met hoor-, spraak- en taalproblemen) en Onderwijscentrum Roessingh (kinderen met motorische of meervoudige beperkingen). Ook deze scholen kennen veel kinderen die een autistische beperking kennen. Een aantal heeft een hoge intelligentie en kan gemakkelijk onderwijs op havo/vwo-niveau volgen.
De kinderen kunnen echter moeilijk omgaan met een onverwachte situatie. “ Ze raken dan in paniek. Sommigen kruipen in hun schulp, anderen worden agressief. Onze taak is om deze kinderen te leren hiermee om te gaan”, zegt Jan Relker, directeur vso Het Maatman. Zijn school werkt bijvoorbeeld voor schoolonderzoeken vmbo-t samen met het Kottenpark. “Daar bereiden we kinderen heel zorgvuldig op voor. Maar sommigen kunnen die stap dan toch niet aan. Hoe intelligent ze ook zijn.” Hij gaat nog een stap verder met een voorbeeld: “In het gewoon onderwijs komt wel eens een collega, directeur of ouder onverwacht de klas binnen. Bij ons gebeurt dat niet. Je móet van te voren bellen en je komst melden. De leerkracht kan de kinderen dan voorbereiden. Doet hij dat niet dan is de hele klas ontregeld.”
Op Relker, afgelopen augustus overgestapt van de basisschool in Rekken naar het voorgezet speciaal onderwijs Het Maatman, hebben de gevolgen van een ontruimingsoefening in zijn school diepe indruk gemaakt. De negentig leerlingen zijn vooraf op de hoogte gebracht van de oefening. Toch verloopt het niet zoals verwacht. “Bij sommige leerlingen was sprake van grote paniek. Een normaal heel rustig kind kan op zo'n moment helemaal ontploffen. Daar hebben we een afkoelruimte voor. Het is voor mij een nieuwe, vreemde ervaring geweest.”
De leerlingen van zijn school komen uit het hele oosten van het land, van Hardenberg tot Wehl bij Doetinchem. “Wij bieden rust en structuur die sommige kinderen hard nodig hebben”, benadrukt Relker. Kleine klassen met gemiddeld zeven leerlingen, die wel elk hun eigen problematiek hebben. Klaslokalen zonder veel opsmuk. Er is bij de beroepsgerichte leerweg samenwerking met het ROC. De theorie is in Het Maatman, de praktijk daar. Ambulante begeleiding moet zorgen dat leerlingen die wisseling aankunnen.
Relker: “Typerend is dat kinderen die een dag praktijkonderwijs hebben, in de pauze toch naar Het Maatman komen. Het is hier veel kleinschaliger, overzichtelijker, vertrouwder. Dat hebben deze kinderen gewoon nodig.”
bron : tctubantia 15-12-2007