Wajonger wil wel, bedrijven niet
Door: Sylvia Marmelstein
Gepubliceerd: gisteren 22:56
Update: gisteren 23:03
Minister Donner wil de uitkering voor jonggehandicapten verlagen, zodat ze sneller aan het werk gaan. Het plan ontlokt veel kritiek: ‘De jongeren willen wel, maar er zijn geen banen.’
Bij Nedco in Nieuwerkerk aan den IJssel werken jongeren aan een grote order. Ze maken 18.000 plastic standaards. Twee jongens maken platen warm en vouwen deze in vorm. Op het eerste gezicht niets bijzonders, maar de schijn bedriegt. Tien werknemers zijn Wajongers, jongeren met een handicap die recht hebben op een uitkering. De meeste bedrijven in Nederland tellen núl jonggehandicapten. ‘Onbegrijpelijk’, vindt directeur Jan Nederlof. ‘Deze jongeren zijn supergemotiveerd.’ Wajonger Ella van Krimpen valt hem bij: ‘Het leven is niks als je geen reden hebt je bed uit te komen.’
Zoals het bij Nedco gaat, wil de politiek het vaker zien. Nu werkt slechts een kwart van de Wajongers. De regeling dreigt onbetaalbaar te worden doordat het aantal uitkeringen explosief groeit. Als niemand ingrijpt, stijgt het aantal van 167.000 naar 400.000 in 2040. De kosten lopen dan op naar vijf miljard per jaar.
Vorige week lekte uit dat minister Donner van Sociale Zaken de uitkeringen wil verlagen. Wie kan werken, krijgt geen uitkering meer van 75 procent van het minimumloon maar van 70 procent. Binnenkort komt Donner met zijn definitieve plan.
‘Daar moet absolúút meer in staan dan een financiële straf’, zegt Hans Kamps, voorzitter van de SER-commissie die het kabinet heeft geadviseerd over Wajongers. ‘Met een lagere uitkering krijgen we niet één extra gehandicapte aan het werk. Zestig procent kan en wil namelijk graag aan de slag. Het probleem is juist dat er geen banen voor hen zijn.’
Het gebrek aan banen voor jongeren met een handicap komt door onbekendheid bij ondernemers. Bedrijven kampen met grote personeelstekorten. ‘Maar vraag een gemiddelde ondernemer van een klein of middelgroot bedrijf of hij een Wajonger wil. Hij zal denken dat je hem een Chinees gezelschapsspel aanbiedt. Als we willen dat ondernemers meer banen scheppen voor jongehandicapten, moeten we meer reclame maken voor deze jongeren’, zegt Hans Kamps.
Angst en koudwatervrees spelen ook een rol bij het banentekort. Ondernemers blijken huiverig mensen met een handicap aan te nemen. Ze zijn bang voor papieren rompslomp en een hoger ziekteverzuim. Bedrijven weten vaak niet dat ze een flink deel van de kosten vergoed krijgen. Als een jonggehandicapte bijvoorbeeld ziek wordt, betaalt de overheid de kosten.
Om meer jongehandicapten de arbeidsmarkt op te krijgen, moet ook het onderwijssysteem op de helling, meent de SER-commissievoorzitter. Van alle jongeren die jaarlijks in de Wajong-regeling belanden, komt 35 procent uit het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs.
‘Die scholen hoeven nu geen mensen op te leiden voor werk. Ze doen vooral aan bezigheidstherapie. Aan het eind van de opleiding krijgen mensen vaak letterlijk het advies zich aan te melden voor een uitkering. Dat moet veranderen. Scholen moeten verplicht worden ervoor te zorgen dat jongeren stages lopen en aan het eind van de rit klaar zijn voor een baan.’
Kamps kent ‘prachtige’ voorbeelden van gehandicapte jongeren die hun plek op de arbeidsmarkt helemaal hebben gevonden. ‘Sommige softwarebedrijven nemen op hun ontwikkelingsafdelingen alleen autisten aan. Die doen het daar geweldig, want autisten willen helemaal de diepte in. Maar ook als loodgieters functioneren autisten goed omdat ze dat werk lekker solo kunnen doen.‘
Een groot deel van de nieuwe Wajongers heeft een gedragsstoornis zoals autisme of ADHD. Die jongeren dreigen nu volgens Kamps onterecht voor de rest van hun leven afgeschreven te worden. ‘Als ze eenmaal in de Wajong zitten, komen ze nauwelijks nog van die uitkering af. En die uitkering loopt tot hun vijfenzestigste.’
Directeur Nederlof van Nedco denkt dat veel meer Wajongers aan het werk gaan als bedrijven en scholen beter samenwerken. De meeste jonggehandicapten in zijn bedrijf komen direct van het speciaal onderwijs. ‘We houden nauw contact en vragen steeds of ze jongeren hebben die geschikt zijn voor onze vacatures.’
In een verplichte samenwerking ziet hij echter niets. ‘Bedrijven moeten er zelf zin in krijgen jonggehandicapten een kans te geven. Als zij niet willen, houdt alles op.’
Bron:
http://www.depers.nl/economie/206627/Wajonger-wil-wel-bedrijven-niet.html